Tuladha Wacan Basa Jawa
Tuladha Wacan Basa Jawa
1)
Manggen Klas Enggal
Itak minggah kelas sekawan. Bijinipun sae, malah onjo piyambak. Sekolahanipun
Itak punika sekolahan ingkang majeng, malah dados contonipun sekolah-sekolah
sane sing sakiwatengenipun. Saben wonten lomba, sekolahanipun Itak temtu tumut.
Adhakanipun saged nomer satunggal. Upaminipun lomba olahraga, lomba kesenian,
lan cepat tepat P4. Boten nggumunaekn, sekolahanipun Itak lajeng angsal
kawigatosan ageng saking Pamarentah lan ugi saking masyarakat ing
sakiwa-tengenipun. Upaminipun ing babagan pembangunan.
Sekolahanioun Itak mentas kemawon dipun yasakaken gedhung tingkat enggal dening
Pamarentah, jangkep saprabotanipun. Boten naming prabot arupi meja, kursi, lan
lemantun, nanging ugi praboting pasinaon ingkang arupi praboting wucalan
ketrampilan, olahraga, lan kesenian. Upaminipun, mesin jait, prabotipun tukang
kajeng, prabot olahraga, pianika, suling, kulintang, gamelan Jawi, angklung,
meja pingpong, lan lapangan badminton.
Taun ajaran enggal punika ing sekolahanipun Itak dipun wontenaken kepyakan
gedhung tingkat enggal punika. Gedhung punika wonten tigang kelas, kangge kelas
sekawan, klas gangsal, lan klas enem, itak remen sanget manggen ing klas lan
gedhung enggal punika.
2)
Ngingah Bebek
Jurpi ngingah bebek. Bebekipun Jupri katha sanget. Anggenipun ngingah
bebek-bebek punika taksi bayah. Sapunika bebekipun Jupri sampun ageng-ageng.
Malah sampun sami ningan.
Tetedhan bebek ingkang sae umpaminipun jagung, gaplek ingkang dipun cacah,
katul ingkang dipun carup gogik ingkang dipun dang, saha keyong sathothokipun.
Keyong thothokipun sae sanget kangge tedhanipun bebek, amargi thothokipun
keyong punika ngemu jat kapur ingkang ndayani dhateng sampurnanipun kuliting
tigan bebek. Tigan bebek ingkang kekirangan jat kapur kulitpun gembur. Supados
bebek niganipun ajeg, anggenipun nyukani tedha ugi kedha ajeg, boten kenging
lowong tur kedha ngantos tuwuk.
Jupri tlatos sanget ngopeni bebekipun. Anggenipun makani ajeg tur ngatos tuwuk.
Mila bebekipun Jupri lema-lema tur niganipun ajeg. Saben enjing Jupri mendheti
tigan wonten ing kandhang. Jupri seneng banget. Tigan punika dipun klempakaken,
sapeken sapisan dipun sade dhateng peken. Ingkang nyade ibunipun Jupri. Arta
pepajenganipun tigan punika saperangan kangge tumbas pakan, saperangan kangge
tumbas kabetahaning pawon, lan saperangan malih dipun celengi Jupri. Ing
satunggaling wekdal Jupri criyos dhateng ibunipun, makaten, “Bu, benjing menawa
arta celengan kula sampun ngelmpak katha kula badhe tumbas pit,” Ibunipun Jupri
nyarujuki, wangsulanipun, “Besuk, sedheng kowe lulus Sekolah Dhasar, celenganmu
mesthi wis nglumpuk dadi akeh. Celenganmu dhudhaken, banjur tukua pit. Yen
torah kena koenggo tuku buku lan prabot sekolah liyane.” Jupri seneng sanget
manahipun. Anggenipun ngopeni bebekipun saya tlatos lan gematos.
3)
Koperasi Sekolah
Koprasi sekolah punika mbiyantu sanget dhateng para murid. Sadaya ubarampe
kabetahaning pasinaon cumawis wonten ing ngriku. Kadosta: buku wucalan, buku
tulis, potelot, setip, pulas, lan garisan. Kejawi cumepak, barang-barang punika
reginipun langkung mirah tinimbang wonten ing toko. Awit, ancasipun koprasi
boten ngemungaken pados bebathen, nanging ugi kepengin damel enthengipun para
warganing koprasi.
Wontenipun koprasi sekolahan, para murid ingkang mbethakaen ubarampening
pasinaon boten perlu kesah tebih dhateng toko. Dados, boten mbucal wekdal.
Wekdal sakedhik salebetipun ngaso kemawon cekap kangge tumbas barang wonten ing
koperasi.
Ingkang sami ngladosi koperasi sekolah punika para murid piyambak, sarana
giliran. Lare ingkang pinuju tampi giliran jagi koprasi, ing salebetipun ngaso
sami ngladosi kanca-kancanipun ingkang mbethakaen barang-barang koprasi punika.
Dados, koprasi sekolah punika ugi ageng mumpangatipun minangka sarana kangge
nggulawenthah para murid ing babagan gotong royong lan ketrampilan. Benjing,
dumuginipun lare diwasa, upami badhe nyambut damel wiraswasta candhak kulak,
lare sampun prigel, awit sampun nate ngecakaken praktek wonten ing koprasi
sekolah punika.
Mekanten menggah mumpungatipun koprasi sekolah ingkang dipun wontenaken ing
saben pamulangan.
4)
Pak Lurah Mantu
Dinten punika Pak Lurah Djoni Mudjiono kagungan kersa mantu. Ingkang dipun
mantokaken rayinipun, inggih punika Sriningsih. Putranipun Pak Lurah piyambak
taksih alit-alit.
Wiwit kala wingi gapura ngajeng sampun dipun renggarengga asri sanget. Ingkang
sami rencang para mudha ing dhusun Bangsalan Sambit ngriku. Sedaya sami cancut
gemregut saeka praya mbiyantu nandangi karepotanipun Pak Lurah. Pak Lurah saha
Bu Lurah priyantu blater. Dhateng sinten kemawon srawungipun sumadherek.
Sanajan taksi enem, pamomongipun dhateng bebrayan sumepuh. Mila boten
nggumunaken, salebetipun Pak Lurah kagungan kersa sadaya sami nyengkuyung.
Tempuking damel tamunipun mbludag, ngantos katha ingkang boten kemanan
palenggahan. Jalaran, ingakng dhateng boten naming ingkang dipun ulemi. Sinten
ingkang miring, celak punika tebih, najan boten tampi ulem sami merlokaken
dhateng. Mila tamunipun ngantos amber mbalabar dumugi ing latar, mala dumugi
ing margi. Tujunipun sedayu rumaos kadang piyambak, tur boten ketang
lenggahipun naming ing saenggen-enggen, sadaya sami dipun bagekaken kanthi ulat
sumeh lan boja krama ingkang sae. Ingkang naming mligi ninggali ringgit ugi
atusan cacahipun. Dhasar lampahanipun sae, tur dhalangipun kondhang, cucut,
cakut, lucu, prigel, lan mumpuni. Ageng alit, anem sepuh, sadaya sami
kasengsem.
Ing wanci mangayubagya, ingkang tinanggenah makili Bapak Sudarmanto, guru basa
Jawi. Pangandikanipun teteh, trapsilanipun jangkep.
Bombogning penggalihipun Pak Lurah sekaliyan tanpa upami. Mekanten ugi para
ingkang sami rawuh, sadaya ketinggal sami kepranan ing galih. Anggenipun
lelengahan ing mriksani ringgit sadaya sami nutug ngantos paripurnaning gati.
5)
Tata Tentreming Kampung
Siskamling, Sistem Keamanan Lingkungan, dados gegebenganipun para
warganing RT lan RW ing bab njagi tata tentreming bebrayan. Tata tentreming
kampung boten naming dados tanggel jawabipun para nara praja, nanging ugi dados
tanggel jawabipun sedaya warganing kampung.
Majenging jaman pranyata ugi dipun sarengi kaliyan majengipun tindak dursila.
Pramila, majenging jaman ugi kedah dipun kantheni indhaking kawaspadan ing bab
njagi tata tentreming bebrayan. Upaminipun, sarana nindakaken system keamanan
lingkungan utawi siskamling punika. Cak-cakanipun siskamling punika
upaminipun wontenipun rondha, pranataning kampung ingkang ngedahaken para
warganing kampung yasa kenthongan, pranatan bilih tamu ingkang nyipeng kedah
dipun lapuraken dhateng pangarsaning RT utawi RW, kekesahan tebih kedah mbekta
serat katrangan, lan pindha alamat kedah lapur dhateng ingkang kawogan.
Kejawi bab-ban ing nginggil punika, boten kesupen para warganing kampung ugi
kedah tansah njagi kawilujenganipun piyambak-piyambak, sarana ngindhakaen
pengatos-atosipun. Upaminipun, menawih gadha pit kedah dipun yasakaken kunci,
ing wanci dalu cendhela lan konten kedah dipun ineb lan dipun kancing, lan
boten nilar baragn glethak-glethek saenggen-enggen.
Menawi sedaya warganing kampung sami njaga kawilujenganipun piyambak-piyambak,
lan minggahipun sami gotong royong guyub rukun njaga tata tentreming
kampungipun, temtu kawontenaning bebrayan tansah ayem tentrem, tebih ing raos
was sumelang.
6)
Tambah Brayat
Jangkep umur pitung taun, Tuti gadha adhi. Adhinipun Tuti jaler. Sekawit Tuti
dipun kinten lare ontang-anting. Pak Jaka sekaliyan, tiyang sepuhipun Tuti,
remen sanget dene kaparingan tambah momongan. Sapunika putranipun Pak Jaka
kalih, kedhana-kedhini.
Yektosipun, saderengipun kaparingan tambah momongan punika Pak Jaka sekaliyan
penggalihipun sakalangkung nggrantes. Siyang dalu panyuwuipun dhateng Gusti
Ingkang Maha Asih, mugi-mugi kepareng paring tambah momongan. Saestu, Pangeran
Ingkang Maha Asih boten kekilapan dhateng panyuwunipun Bapak Jaka saha Ibu
Jaka. Sareng sampun sawatawis wekdal anggenipun nyenyuwun, Pak Jaka sekaliyan
tampi nugrahaning Pangeran, kados ingakng dipun gantha-gantha.
Putra nomer kalih punika dipun sukani tenger nama pun Nugraha Dwi Ananta. Ing
pangajap, putra angka kalih punika tansah manggiha nugrahaning Pangeran ing
salami-lamanipun. Sumrambahipun dhumateng Bapak Jaka sabrayat, putra angka
kalih punika dadosa nugraha agung, ndayani ayem tentreming bebrayanipun Bapak
Jaka sakulawarga ing salami-lamanipun.
Salajengipun, bokbilih Gusti Ingkang Maha Agung ngijabahi, panyuwunipun Bapak
Jaka sekaliyan cekap kaparingana gadhuhan putra kalih, jaler estri punika.
7)
Tabanas
Tabanas punika cekakanipun tembung Tabungan Pembangunan Nasional. Nglempakipun
arta Tabanas mbiyantu sanget dhateng lampahipun pembangunan nasional, saya
lancar lan saya majeng. Wragadipun pembangunan punika boten sakedhik. Arta
celengan Tabanas sakedhik kalih kedhik nglempak dados katha, saged mbiyantu
rancagipun pembangunan nasional.
Arta celengan Tabanas punika wonten ing Bank noten kendel. Pamarentah
ngubengaken arta celengan Tabanas punika kangge ngrancangaken lampahipun
pembangunan nasional. Umpaminipun dipun sambutaken dhateng para among dagang,
utawi dhateng para pengusaha ingkang mbethaken dhawewahan pawitan. Dados, sok
sintena nyelengi artanipun lumantar Tabanas, ateges tumut mbiyantu mbangun negari
kanthi raos boten awrat. Arta ingkang dipun tabanasaken punika, upaminipun
saperanganipun arta sanguning sekolah, utawi, tumrapipun bebrayan, arta
tirahanipun arta blanja ingkang dipun irit-irit.
Arta punika lunyu, gampil kenging godha. Upaminipun, pinuju nyepeng arta wonten
dhawet langkung, sanajan boten ngelak inggih lajeng tumbas. Tumrap kaum ibu,
menawi wonten ideran bekakas pawon, sanajan sampun gadha inggih lajeng mborong.
Beda menawi arta sampun dipun tabanasaken. Raosipun sampun boten gadha tirahan.
Nanging, ngertos-ngertos sampun nglempak kathah, saged dipun pendet kangge
wragad sekolah, tumbas pit, wragad ndandosi griya, lan sapiturutipun.
Makanten menggah pigunanipun celengan lumantar Tabanas. Kejawi kangge nyekapi
kabetahan ingkang dhatengipun boten kanyana-nyana, ugi mbiyantu rancaging
pembangunan nasional.
Komentar
Posting Komentar